6/11/2023

Vermont - Niechciana republika.

Mało znana historia państwa, które istniało 14 lat. W czasie dużych zmian w Ameryce Północnej, gdzie konsolidowały się Stany Zjednoczone, powstała Republika Vermontu. Co było tego przyczyną oraz dalsze losy tego kraju postaram się przybliżyć w dalszej części.  
                                                             
Geneza

 Jeszcze w czasach panowania Brytyjczyków, doszło do konfliktu o terytorium między prowincjami. Kolonia Nowy Jork oraz New Hampshire rościły sobie prawo o ziemię miedzy rzeką Connecticut a jeziorem Champlain. Benning Wentworth gubernator New Hampshire, sprzedawał te tereny po niskich cenach, pozwalając osiedlać się biedniejszym osadnikom i rolnikom. Natomiast druga strona, wyprzedawała, parcele po wyższej cenie głównie, bogatym właścicielom ziemskim. Sprawa ta trafiła do króla Jerzego III, a w 1764 roku wydano rozkaz, który przyznawał region Vermontu stronie New Hampshire. Jednakże Nowy Jork odrzucił tą decyzję oraz domagał się od osadników odstąpienia ziemi, albo kupna jej po wyższej cenie. Następnie w 1770 roku Sąd Najwyższy Nowego Jorku wydał orzeczenie, które przyznawało kontrole nad tym regionem. 

Niepodległość

Wszystkie te działania wzbudziły sprzeciw mieszkańców, którzy domagali się o pozostaniu w New Hampshire. Pierwsze działania, mające na celu uniezależnienie się, zbiegły się z wybuchem wojny o niepodległość USA. Utworzono komitet bezpieczeństwa, i starano się o uznanie Vermontu jako Stan podczas Kongresu Kontynentalnego. Jednak strona Nowojorska przekonała delegatów o odrzucanie petycji. W tedy do gry weszły oddziały dowodzone przez Ethana Allena, nazywane „Chłopcami z Zielonych Gór” („Green Mountain Boys”). 

Stłumili oni oddziały lojalistów (czyli, strony opowiadającej się za Koroną Brytyjską) i 15 stycznia 1777 roku ogłoszono niepodległość początkowo jako Republika Nowego Connecticut. Pół roku później oficjalnie nadano nazwę "Vermont" (z franc. les verts monts,  Zielone Góry).  Miesiąc później uchwalono konstytucję. przy pomocy dr Thomasa Younga, członka Synów Wolności (tajne stowarzyszenie, działające przed rewolucją amerykańską), oraz organizatora protestu w Bostonie (Herbata bostońska z ang. Boston Tea Party). Ustawa zasadnicza, była dość postępowa, jak na ówczesne czasy, mianowicie zezwalając na głosowanie wszystkim mężczyzna niezależnie od statusu majątkowego. Zakazywała niewolnictwa dorosłych, uwalniając mężczyzn w wieku 21 lat, a kobiety w wieku 18 lat. 

Głową państwa był gubernator, w czasie istnienia republiki urząd piastowały dwie osoby, kolejno Thomas Chittenden (1778-1789 i 1790-1791), Moses Robinson (1789-1790). Utworzona parlament - Izba Reprezentantów Wyzwoleńców Vermontu. Językiem urzędowym był angielski i francuski. Wywarzano własne monety i walutę - Miedź Vermontu. 

Flaga Republiki Vermont

Zjednoczenie z Unią

Deklaracja niepodległości była w sporej mierze zignorowana przez sytuację w regionie. "Chłopcy z Zielonych Gór" pomagali stronie amerykańskiej w konflikcie z Wielką Brytanią. Mimo tego dochodziło to walk ze stroną Nowego Jorku. 

To skutkowało, rozwijaniem stosunków handlowych z Kanadą Brytyjską. Wielu lojalistów uciekała do Vermontu w poszukiwaniu schronienia. To też przyczyniło się, do deklaracji ze strony Ethana Allena, iż republika ponownie może wrócić korony Brytyjskiej, oraz informując że posiada 15 tysięcy uzbrojonych ludzi gotowych stawić opór Stanom Zjednoczonym. 

Los chciał, że negocjacje z stroną Angielską zakończyły się nie powodzeniem, a w 1790 roku doszło do porozumienia z Nowym Jorkiem, który przekazał prawa do gruntów, w zamian za 30 tysięcy odszkodowania(obecnie około 900 tyś.). To w krótkim czasie otworzyło drzwi do przystąpienia Vermontu do Stanów Zjednoczonych. Już w styczniu 1791 roku Zgromadzenie Ogólne Vermontu przyjęło wniosek o przyłączenie Stanów Zjednoczonych. Trzy miesiące później, 4 marca Vermont stał się oficjalnie 14 stanem USA. Proces przystąpienia jest najkrótszy ze wszystkich stanów oraz bez jakichkolwiek warunków z obu stron.

Podsumowanie  

Mało zanan, chodź równie ciekawa historia państwowości jednego ze stanów USA. Jak można się przekonać nie tylko Teksas czy Kalifornia stanowiły odrębne ośrodki władzy, dążące do suwerenności. Jednakże w przypadku Vermontu, niepodległość była wypadkową wewnętrznych konfliktów z sąsiednimi koloniami, a brakiem zainteresowania się dopiero to jednoczących się Stanów Zjednoczonych. Zawirowania i zamęt podczas rewolucji amerykańskiej, pomogło utrzymać się temu państwu przez 14 lat. Lecz nie udało się zawrzeć stosunków dyplomatycznych z innymi państwami, to trzeba przyznać, iż nie wiele brakowało, a Vermont mógł się stać częścią Kanady i obecne granice wyglądały by z goła inaczej. Na szczęście historia potoczyła się inaczej.  


Źródła:

https://en.wikipedia.org/wiki/Vermont_Republic

https://vermontmaturity.com/vermont-history/the-vermont-republic-the-story-of-when-vermont-was-an-independent-country/

https://youtu.be/CD8ddO3ACeA


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz